Sprzedaż biletów rośnie nawet o kilkaset procent, a liczba kin wyświetlających nagrodzony film zwiększa się ponad dwukrotnie – tak może działać nagroda Oscara. Przykłady? „The Shape of Water": po zdobyciu statuetki za najlepszy film 2017 r. przychody z biletów wzrosły o 171 proc. w porównaniu z poprzednim tygodniem. Rok wcześniej 238-proc. skok tygodniowych przychodów odnotował „Moonlight", trafiając na ekrany ponad amerykańskich 1500 kin, choć tydzień wcześniej było ich niespełna 600.
Ile trzeba zainwestować w zdobycie Oscara?
Pierwsze miejsce pod względem budżetu produkcji wśród tytułów, które zyskały uznanie i główną nagrodą amerykańskiej Akademii Filmowej w kategorii najlepszego filmu, zajmuje „Titanic”. Zdobywca statuetki z 1997 r. kosztował 200 mln USD, czyli wg aktualnych kursów Cinkciarz.pl blisko 800 mln zł. Inwestycja zwróciła się jednak z nawiązką. W samych Stanach Zjednoczonych film przyniósł ponad 674 mln USD, a na całym świecie 2,22 mld dolarów (prawie 9 mld zł).
Drugie miejsce na liście wysokobudżetowych laureatów Oscarów zajmuje „Gladiator”, nagrodzony w 2001 r. Produkcja pochłonęła 103 mln USD (ponad 410 mln PLN). W Stanach Zjednoczonych przebój z Russellem Crowem przyniósł 187,6 mln USD, na świecie zaś 451,6 mln USD (ponad 1,8 mld zł).
Wymieniaj waluty taniej!
27 walut po atrakcyjnych kursach. Bez ukrytych opłat i prowizji.
Rabat na pierwszą wymianę z PLN!
Bardziej dochodowa okazała się trzecia część sagi nakręconej na podstawie powieści J.R.R. Tolkiena „The Lord of the Rings: The Return of the King”. „Powrót Króla”, najlepszy film 2003 r., powstawał z budżetem 94 mln dolarów (prawie 400 mln PLN). Producenci z zadowoleniem mogli zatem przyjąć dane, że na świecie film przyniósł 1,12 mld USD (ok. 4,5 mld zł), w tym 379 mln w USA.
– 200-milionowe wydatki na „Titanica” nie wyznaczają, rzecz jasna, zenitu w świecie kina. Wystarczy wspomnieć, że produkcja filmu „Avengers: Endgame" („Koniec gry”), nominowanego do nagrody w kategorii efekty specjalne za rok 2019 r., kosztowała ponad 350 mln USD, czyli blisko 1,4 mld zł. Ponad 30 innych tytułów powstało z budżetem z przekraczającym 200 mln dol., co nie pozwalało jednak sięgnąć po statuetkę za najlepszy film. Dla porównania, „Quo vadis”, jako najdroższa polska produkcja, miał budżet przekraczający 76 mln zł, a zatem ok. 19 mln USD – wyjaśnia Robert Błaszczyk, dyrektor departamentu klienta strategicznego w Cinkciarz.pl.
Oscarowe filmy z budżetem poniżej 10 mln dolarów
Po Oscary sięgają jednak nie tylko wysokobudżetowe superprodukcje. W 2021 r. (była to nagroda za pandemiczny rok 2000) Akademia wybrała „Nomadland”, z budżetem 5 mln USD. W tym przypadku, m.in. ze względu na covidowe restrykcje i zamknięcie kin, Oscar 2021 nie przełożył się na spektakularny sukces kasowy. W Stanach Zjednoczonych tytuł był pod kreską, przynosząc 3,7 mln USD. Globalny zysk okazał się znacznie wyższy – 38,7 mln dol. (prawie 160 mln PLN).
Innym przykładem triumfu z relatywnie skromnym budżetem może być nagrodzony za 2016 r. „Moonlight”. Scenarzysta i reżyser Barry Jenkins, mając do dyspozycji ledwie 1,5 mln USD stworzył obraz, który sięgnął po Oscara i zarobił blisko 65 mln USD (ok. 260 mln zł), w tym niemal 28 mln dolarów w Stanach Zjednoczonych.
– Przypadki „Nomadland”, „Moonlight” czy nagrodzonego za 2005 r. „Crash” (w Polsce wyświetlanego pt. „Miasto gniewu”) należą jednak do wyjątków. Ostatni z wymienionych powstał za 7,3 mln dolarów i np. w Polsce było o nim niemal zupełnie cicho. Kina nie interesowały się tym tytułem, dopóki nie zdobył Oscara, a przecież to znakomity film. Niemniej jednak reguła mówi, że statuetki trafiają w ręce twórców z budżetem rzędu kilkunastu-kilkudziesięciu milionów dolarów. W minionych 30 latach zaledwie trzy wymienione tytuły kosztowały mniej niż 10 mln USD, a w większości przypadków kwoty przekraczały 20 mln dolarów – komentuje ekspert Cinkciarz.pl.
Statuetka Oscara daje drugie życie
– Szczęście, prestiż, sława – obok ulotnych korzyści ze zdobycia statuetki za najlepszy firm roku Oscar przekłada się na wymierne zainteresowanie widzów. W odpowiedzi na to mamy do czynienia z coraz większą liczbą sal oferujących nagrodzony tytuł, a w ten sposób zwiększają się przychody ze sprzedaży biletów. Kina również widzą zatem w tym biznes – mówi Robert Błaszczyk.
Wspomniany już „The Lord of the Rings: The Return of the King” najwięcej (72,6 mln USD czyli ok. 290 mln zł) zarobił w amerykańskich kinach w pierwszym tygodniu po premierze. Po tym przez 10 kolejnych tygodni notował spadki rzędu 20-50 proc., aż do niespełna 2,2 mln USD. Tymczasem w tygodniu po zdobyciu i wręczeniu statuetki Oscara jak za dotknięciem magicznej różdżki widzowie wrócili do kin, a tygodniowy przychód raptownie skoczył o 40 proc., przebijając 3 mln USD.
– Podobnej skali (43 proc.) skok sprzedaży w tygodniu po zdobyciu Oscara zaliczył „Titanic”. Z kolei najświeższy zdobywca statuetki, czyli „Everything Everywhere All at Once” („Wszystko wszędzie naraz”) mógł mówić o prawdziwej hossie, kiedy to w pierwszym tygodniu po oscarowej nocy przychody ze sprzedaży biletów w USA skoczyły aż o 84 proc. – ze 112 tys. USD do 206 tys. W drugim tygodniu wznosząca fala miała wartość 69 proc. – z 206 do 347 tys. dol., a w trzecim osiągnęła apogeum, skacząc o 273 proc. – z 347 tys. do 1,3 mln USD. W tym okresie liczba amerykańskich kin wyświetlających „Everything Everywhere All at Once” wzrosła z 309 do 1 633 – zauważa ekspert.
Niezapomniany „Braveheart” w tygodniu po wręczeniu Oscara, 25 marca 1996 r., dostał niejako drugie życie, zwiększając tygodniową sprzedaż o 158 proc. – z 227 tys. do niemal 600 tys. dol. Nagrodzony za 2011 r. „The Artist” nie dość, że na fali oscarowego zainteresowania odnotował rekordowy tygodniowy przychód – 3,6 mln USD, to jeszcze liczba amerykańskich kin, które wypuściła laureata na swoje ekrany, także osiągnęła swój maksymalnym pułap – 1756. Tu warto odnotować, że w kilku początkowych tygodniach po premierze tytuł można było zobaczyć w zaledwie niespełna 200 amerykańskich kinach. Podobnie było w przypadku południowokoreańskiej produkcji „Parasite”, nagrodzonej w lutym 2020 r. Dopiero po zdobyciu Oscara 2020 obraz dotarł do szerszej widowni w ponad dwóch tysiącach amerykańskich kin, a tygodniowa sprzedaż biletów zwiększyła się o 245 proc., skacząc do niemal 5,7 mln USD. Premierowe otwarcie z października 2019 r., z przychodem 393 tys., nie zwiastowało nawet namiastki szczytowego zainteresowania.
Gala Oscarów jako kulminacyjny moment: oglądalność i ceny reklam
Zainteresowanie telewidzów galą, na której wręczane są nagrody amerykańskiej Akademii Filmowej, nie może się równać np. z finałami Super Bowl, które co roku przyciągają przed ekrany ponad 100 mln Amerykanów. Co więcej, z danych Nielsen Research Media wynika, że lata telewizyjnej świetności oscarowej nocy przeminęły wraz z rozwojem platform streamingowych.
W 1998 r., gdy po statuetkę za najlepszy film sięgał „Titanic”, transmisję oglądało średnio 55,3 mln widzów. Tak dobrze z oglądalnością nie było już nigdy. Przeciwnie, w nowym stuleciu odnotowano dość istotne spadki. Dość powiedzieć, że ostatnie rozdanie Oscarów przyciągnęło niespełna 19-milionową widownię (porównywalną z np. z ubiegłoroczną galą Grammy – ponad 17 mln), co i tak stanowiło kontynuację trendu wzrostowego, liczonego od dna z 2021 r., gdy ceremonię obejrzało blisko 10,5 mln Amerykanów.
– Odzwierciedlenie oglądalności danej transmisji znajdujemy w cenach reklam. O ile za wyemitowanie 30-sekundowego pasma w trakcie Super Bowl trzeba zapłacić 7 mln USD, czyli ok. 28 mln zł, o tyle taki sam czas reklamowy w trakcie oscarowej gali kosztuje o ponad połowę taniej – 2,2 mln dolarów, czyli niespełna 9 mln zł – wylicza Robert Błaszczyk.
Kto zdobędzie Oscara w tym roku?
96. ceremonia wręczenia Oscarów za rok 2023 odbędzie się 10 marca w Los Angeles. Nominacje ogłoszono pod koniec stycznia. O nagrodę dla najlepszego filmy rywalizują: „Oppenheimer”, „American Fiction", „Anatomia upadku", „Barbie”, „Przesilenie zimowe", „Czas krwawego księżyca", „Maestro", „Poprzednie życie", „Biedne istoty" i „Strefa interesów".
– Pierwszy z wymienionych tytułów miał budżet ok. 100 mln USD. Jeszcze droższa była produkcja „Barbie”, pochłaniając 145 mln dol. W tym drugim wypadku już można mówić o ogromnym sukcesie kasowym. Film zarobił na całym świecie blisko 1,5 mld dolarów (ok. 6 mld PLN) i chociaż od lipcowej premiery upłynęło już pół roku, to nagroda Akademii mogłaby wywołać nową falę w kinach, a co za tym idzie – kolejne znaczące przychody – analizuje Robert Błaszczyk.