Indeks Złotego Cinkciarz.pl Raport lipiec 2015. Część 2

Czerwiec był miesiącem szerokiego osłabienia złotego. To oznacza poprawę konkurencyjności polskiego eksportu niemalże na wszystkich rynkach. Wyjątkiem był region Europy Środkowowschodniej, gdzie po poprawie sytuacji przed miesiącem znowu nasilają się niekorzystne tendencje. W dłuższej perspektywie polska waluta pozostaje jednak stosunkowo silna.

Szczegółowy opis indeksów

Najważniejsi partnerzy handlowi (indeks szeroki): Indeks Cinkciarz.pl MAJ_33

W czerwcu nominalny Indeks Cinkciarz.pl MAJ_33 był wyższy o 0.6 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Oznacza to dalszą poprawę sytuacji w stosunku do poprzednich miesięcy, kiedy roczne tempo wzrostu przekraczało 2 proc.

Również indeks realny pokazuje, że mamy do czynienia z okresem poprawy konkurencyjności polskiego eksportu. W czerwcu indeks uwzględniający różnice w inflacji był niższy o 2.7 proc. w stosunku do poprzedniego roku.

Poprawa sytuacji w ostatnich miesiącach może sugerować, że po tym, jak indeks MAJ_33 zagościł na najwyższym poziomie od 2010 roku, czeka na okres spadku wartości złotego. Niemniej obecnie złoty pozostaje wciąż stosunkowo silny.

Indeks realny pokazuje względną stabilizację kursu złotego z tendencją do osłabienia. Indeks realny MAJ_33 pozostaje jednak blisko najwyższych poziomów od 2014 roku.

W okresie 12 miesięcy zakończonym w kwietniu 2015 r. eksport na rynki 33 najważniejszych partnerów handlowych wzrósł o 6.1 proc. w stosunku do poprzedniego roku. To oznacza bardzo silne przyspieszenie w stosunku do poprzednich miesięcy. Udział najważniejszych partnerów handlowych wyniósł 90.9 proc. w eksporcie ogółem – więcej niż 90.7 proc. ostatnio.

Najważniejsi partnerzy handlowi (indeks wąski): Indeks Cinkciarz.pl MAJ_16

W czerwcu nominalny Indeks Cinkciarz.pl MAJ_16 był wyższy o 0.7 proc. wobec poprzedniego roku. W stosunku do poprzednich miesięcy sytuacja uległa znaczącej poprawie – poprzednio było to 2.2 proc.

Również indeks realny pokazuje, że mamy do czynienia z okresem poprawy konkurencyjności polskiego eksportu. W czerwcu indeks uwzględniający różnice w inflacji był niższy o 2.8 proc. w stosunku do poprzedniego roku.

Podobnie jak w przypadku indeksu MAJ_33 indeks MAJ_16 pozostaje blisko najwyższego poziomu od kilku lat. Indeks w pierwszej części roku osiągnął najwyższy pułap od 2011 r.

Indeks realny nie pokazuje równie wysokich poziomów. Pozwala jednak dostrzec trwającą od początku 2012 roku aprecjację złotego. Ostatnio jednak można zauważyć osłabienie trendu wzrostowego.

W okresie 12 miesięcy zakończonym w kwietniu 2015 r. eksport na rynki 16 najważniejszych partnerów handlowych wzrósł o 7 proc. w stosunku do poprzedniego roku. To oznacza wyraźnie wyższe tempo wzrostu wobec poprzednich miesięcy. Udział najważniejszych partnerów handlowych wchodzących w skład wąskiego indeksu wyniósł 76.1 proc. w eksporcie ogółem – tutaj także zanotowano wzrost.

Kluczowi partnerzy handlowi: Indeks Cinkciarz.pl MAJ_7

W czerwcu nominalny Indeks Cinkciarz.pl MAJ_7 był wyższy o 0.8 proc. w stosunku do poprzedniego roku. To oznacza wyraźną poprawę sytuacji w stosunku do poprzedniego miesiąca, kiedy dynamika wyniosła 1.9 proc.

Także indeks realny pokazuje, że mamy do czynienia z okresem poprawy konkurencyjności polskiego eksportu. W czerwcu indeks uwzględniający różnice w inflacji był niższy o 2.3 proc. w stosunku do poprzedniego roku.

Podobnie jak w przypadku indeksów MAJ_33 i MAJ_16 indeks MAJ_7 pozostaje blisko najwyższego poziomu od kilku lat. Indeks w pierwszej części roku osiągnął najwyższy poziom od 2011 r.

Indeks realny nie pokazuje równie wysokich poziomów. Obrazuje jednak dość dobrze trwającą od początku 2012 roku aprecjację złotego. Skala tego zjawiska jest jednak mniejsza niż w przypadku szerszych indeksów.

W okresie 12 miesięcy zakończonym w kwietniu 2015 r. eksport na rynki 7 najważniejszych partnerów handlowych wzrósł o 7.4 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Tempo wzrostu wzrosło w stosunku do poprzedniego miesiąca, kiedy było to 5.5 proc. Udział kluczowych partnerów handlowych wchodzących w skład indeksu wyniósł 54.5 proc. w eksporcie ogółem – to wzrost w stosunku do poprzedniego miesiąca.

Kraje Europy Środkowowschodniej: Indeks Cinkciarz.pl CEE

W czerwcu nominalny Indeks Cinkciarz.pl CEE był wyższy o 14.2 proc. w stosunku do poprzedniego roku. To oznacza, że sytuacja znowu uległa pogorszeniu po pewnej poprawie przed miesiącem, kiedy dynamika wyniosła 12.6 proc.

Mimo względnej stabilizacji sytuacji w poprzednich miesiącach bardzo silny złoty w stosunku do walut krajów CEE ciągle pozostanie istotną przeszkodą dla eksporterów w najbliższych miesiącach.

W stosunku do poprzedniego miesiąc w czerwcu indeks CEE zanotował wzrost. To oznacza przerwanie trzymiesięcznej tendencji spadkowej.

Eksport na rynki Europy Środkowowschodniej już od sześciu miesięcy notuje negatywną dynamikę. W okresie dwunastu miesięcy zakończonym w kwietniu spadek wyniósł 4.1 proc. w relacji do analogicznego okresu poprzedniego roku. Skala spadku z każdym miesiącem staje się większa. Udział krajów Europy Środkowowschodniej zmalał do 22.1 proc. wobec 22.9 proc. marcu.

Kraje Europy Środkowowschodniej (bez krajów w kryzysie): Indeks Cinkciarz.pl CEE_NO_CR

W czerwcu nominalny Indeks Cinkciarz.pl CEE_NO_CR był niższy o 0.3 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Ten indeks nie uwzględnia krajów dotkniętych przez kryzys walutowy – czyli Rosji, Ukrainy i Białorusi. W stosunku do poprzedniego miesiąca sytuacja uległa zatem poprawie (w maju dynamika wyniosła 2.5 proc.).

Spojrzenie na indeks CEE_NO_CR z dłuższej perspektywy pokazuje, że złoty jest ciągle bardzo silny w stosunku do walut regionu, niezależnie od pewnej poprawy w ostatnim czasie. Złoty jest obecnie blisko najwyższego poziomu do walut regionu od 2009 r. To pokazuje, że źródłem spadku konkurencyjności polskiego eksportu w regionie nie jest jedynie kryzys walutowy, który doświadczył Rosję, Ukrainę i Białoruś.

Mimo zanotowania negatywnej dynamiki w czerwcu podobne tendencje są pokazywane przez indeks realny CEE_NO_CR. Nawet uwzględnienie różnic w inflacji pokazuje, że w ostatnich latach został istotnie wzmocniony w stosunku do walut regionu.

W okresie dwunastu miesięcy zakończonym w kwietniu eksport na rynki Europy Środkowowschodniej bez uwzględniania Rosji, Ukrainy i Białorusi wzrósł o 9.7 procent w relacji do poprzedniego roku. To lepszy wynik niż 8 proc. w poprzednim miesiącu. Udział krajów z tego koszyka w eksporcie ogółem wyniósł 16.3 proc. - bez zmian w stosunku do poprzednich miesięcy. Chociaż tempo wzrostu eksportu do krajów Europy Środkowowschodniej jest stosunkowo wysokie, to jednak dynamika pozostaje bardzo skromna w stosunku do poprzednich lat.

Kraje Skandynawskie: Indeks Cinkciarz.pl SCAN

W czerwcu nominalny Indeks Cinkciarz.pl SCAN był wyższy o 1.9 proc. w stosunku do poprzedniego roku. W stosunku do maja sytuacja uległa pewnej poprawie – miesiąc wcześniej dynamika wyniosła aż 4.4 proc.

Indeks SCAN pokazuje, że złoty jest obecnie bardzo silny w stosunku do walut krajów skandynawskich. Złoty jest obecnie na blisko najwyższego poziomu do walut regionu od 2010 r. Pogorszenie konkurencyjności miało miejsce zwłaszcza w ostatnich miesiącach mimo pewnego wyhamowania tej niekorzystnej tendencji.

W okresie dwunastu miesięcy zakończonym w kwietniu eksport na rynki krajów skandynawskich spadł o 2.9 proc. po spadku o 1.5 proc. miesiąc wcześniej. Udział krajów z tego koszyka w eksporcie ogółem zmalał do 6.5 proc. wobec 6.7 proc. miesiąc wcześniej. Eksporterzy na tych rynkach muszą zmagać się z nasileniem pogorszenia konkurencyjności cenowej.

Rynki Wschodzące: Indeks Cinkciarz.pl EME_NO_CR

W czerwcu nominalny Indeks Cinkciarz.pl EME_NO_CR był niższy o 7 proc. w stosunku do poprzedniego roku. W stosunku do kwietnia sytuacja uległa poprawie – miesiąc wcześniej dynamika wyniosła minus 5.5 proc. Ten indeks obejmuje kraje zaliczane do rynków wschodzących bez uwzględniania Rosji i Ukrainy.

Indeks EME_NO_CR pokazuje, że złoty jest obecnie bardzo słaby w stosunku do walut krajów zaliczanych do rynków wschodzących. Konkurencyjność cenowa na tych rynkach poprawia się konsekwentnie od 2010 r. Po okresie wzrostu indeks EME_NO_CR powrócił do spadków.

Identyczne tendencje są pokazywane przez indeks realny EME_NO_CR. Skala poprawy konkurencyjności jest jednak wyraźnie większa.

W okresie dwunastu miesięcy zakończonym w kwietniu eksport na rynki wchodzące wzrósł o 10.6 proc. po wzroście o 8.5 proc. miesiąc wcześniej. Udział krajów z tego koszyka w eksporcie ogółem pozostał bez zmian na poziomie 10 proc. Kolejny miesiąc poprawa konkurencyjności cenowej na rynkach wchodzących znajduje odzwierciedlenie we wzroście eksportu.

Zgodnie z klasyfikacją Międzynarodowego Funduszu Walutowego do zestawienia rynków wschodzących wchodzi również Rosja i Ukraina. Nie uwzględniamy tych krajów w analizie z powodu ich trudności gospodarczych, przez które kształt indeksu EME został mocno zaburzony. Obliczenia zawierające te kraje są przedstawione w podsumowaniu.

Maleje udział polskich eksporterów w skandynawskich rynkach

Skandynawskie banki centralne obniżają stopy procentowe, aby chronić własne gospodarki przed nadmiernym umocnieniem swoich walut. Ofiarą tych działań są polscy eksporterzy. Sprzedaż krajowych towarów na rynkach tego regionu spada od początku roku.

Polska eksportuje do krajów skandynawskich głównie produkty przemysłu elektromaszynowego oraz samochodowego. Sprzedajemy także żywność, surowce drzewne oraz wyroby chemiczne.

Jednak eksport polskich towarów do tych krajów spada od początku 2015 r. Sprzedaż w kwietniu zmalała aż o 2.9 proc. w porównaniu do ub.r. Był to najgorszy wynik od 2006 r. Z każdym miesiącem tendencja pogłębia się. W dodatku udział krajów z tego regionu w polskim eksporcie maleje. Jeszcze w grudniu wynosił on 7 proc., aby w kwietniu zmniejszyć się do 6.5 proc.

Eksport do krajów skandynawskich (zmiana rok do roku). Źródło: GUS. Opracowanie: Cinkciarz.pl

Zródło: GUS. Opracowanie: Cinkciarz.pl

Bardzo słaby ogólny wynik eksportu do tych państw jest spowodowany silnym spadkiem sprzedaży do Norwegii. Jest on aż o 27 proc. niższy niż przed rokiem. W przypadku pozostałych krajów mamy co prawda do czynienia ze wzrostem, ale zdecydowanie wolniejszym niż w ostatnich latach. Niemniej analiza dotyczy regionu jako całości.

Dlaczego tak się dzieje?

W połowie 2014 r. kraje Skandynawii zostały dotknięte problemami wynikającymi z załamania cen ropy naftowej (spadek z ok. 100 dol. do blisko 50 dol. obecnie). To oznaczało konieczność ograniczenia inwestycji w sektorze wydobywczym oraz petrochemicznym. Szkodzą również niskie ceny rud żelaza i stali.

Od początku 2015 r. nie widać jednak spadku eksportu polskich produktów przemysłu elektromaszynowego, wykorzystywanych w sektorze wydobywczym (ogólnie wzrósł on o 12.2 proc., jedynie sprzedaż do Norwegii zmalała). Można natomiast dostrzec ograniczenie eksportu w kategoriach produktów, które są wrażliwe cenowo.

To oznacza wyraźnie wolniejszy wzrost sprzedaży produktów przemysłu drzewnego oraz chemicznego. Gorsze wyniki widać także w niektórych kategoriach produktów żywnościowych. To może oznaczać, że za ograniczeniem eksportu tych towarów stoją zbyt wysokie ceny wynikające z umocnienia złotego.

Sposób na silne waluty

Na początku 2015 r. Europejski Bank Centralny zaczął kupować rządowe obligacje, aby wesprzeć gospodarkę oraz pobudzić inflację w strefie euro. Napływ taniego euro na światowe rynki zmusił kraje posiadające własne waluty do odpowiedzi. Stąd obserwowana od początku roku fala obniżek stóp procentowych, często dochodząca do rekordowo niskich poziomów.

Ostatnie kilka tygodni przyniosły kolejną rundę cięć. 2 lipca br.szwedzki bank centralny (Riksbank) niespodziewanie ściął stopy procentowe o 10 punktów bazowych do minus 0.35 proc. Władze monetarne zdecydowały dodatkowo o zwiększeniu skupu rządowych obligacji.

Decyzja Riksbanku była sporym zaskoczeniem. Kondycja szwedzkiej gospodarki jest bowiem stosunkowo dobra. Bank centralny uzasadnił obniżenie stóp procentowych niepewnością związaną z greckim kryzysem oraz wpływem tego czynnika na kurs walutowy. Ostatnio obserwowano bowiem wyraźne umocnienie korony. Tym samym Szwedzi przyznali wprost, że walczą o słabszą walutę.

Kilka tygodni wcześniej (18 czerwca br.) podobne kroki podjął norweski bank centralny, Norges Bank. Stopa procentowa została ścięta do rekordowo niskiego poziomu 1 proc. Jednak w porównaniu do Szwecji, kondycja norweskiej gospodarki jest znacznie gorsza. Kraj został mocniej doświadczony przez spadek ceny ropy naftowej. Ostatnio ten surowiec ponownie traci na wartości, co zwiększa prawdopodobieństwo kolejnych cięć. Ich rezultatem będzie dalsze osłabienie korony.

Szczególny jest przypadek Danii, ponieważ tutaj korona jest sztywno powiązana z euro. Po decyzji EBC o rozpoczęciu skupu obligacji, kraj zastosował ujemne stopy procentowe, aby nie dopuścić do oderwania kursu swojej waluty od euro. Z polskiej perspektywy taka sytuacja oznacza, że duński pieniądz zachowuje się praktycznie tak samo w stosunku do złotego, jak do euro.

Natomiast ostatni z krajów tej grupy, czyli Finlandia, jest członkiem strefy euro. Tym samym tutaj zasadnicze znaczenie ma kurs wspólnej waluty, który jest dość stabilny.

Silny złoty hamuje eksport

Indeks Złotego Cinkciarz.pl SCAN* dla grupy krajów skandynawskich pokazuje, że mamy obecnie do czynienia z okresem silnego złotego. W czerwcu był on wyższy o 1.9 proc. wobec poprzedniego roku, a miesiąc wcześniej było to aż 4.4 proc.

Jak na razie niewielkie znaczenie ma czerwcowy spadek indeksu o 1 proc. wobec poprzedniego miesiąca. Trend wzrostowy indeksu SCAN trwa już od początku 2012 r. Natomiast po decyzjach Riksbanku i Norges Banku trudno oczekiwać zahamowania tendencji. Sytuacja jest gorsza tylko w przypadku krajów Europy Środkowo-Wschodniej.

Indeks Złotego Cinkciarz.pl SCAN.

Źródło: Cinkciarz.pl

Eksport do krajów skandynawskich odpowiada rozmiarami sprzedaży do Wielkiej Brytanii, która jest drugim po Niemczech najważniejszym partnerem handlowym Polski. To oznacza, że spadek sprzedaży do tych krajów znajdzie odbicie w pogorszeniu bilansu handlowego Polski, przez co wpłynie na zmniejszenie wzrostu PKB.

Odpowiedź banków centralnych z tego regionu na działania podjęte przez EBC wpisuje się w kolejną odsłonę starań o osłabienie krajowych walut. Wszystko po to, aby poprawić swoją konkurencyjność.

Na początku czerwca widmo powrotu do podobnych rozwiązań wskrzesiła Angela Merkel. Niemiecka kanclerz oceniła silne euro jako zagrożenie dla wzrostu gospodarek zmagających się z problemami budżetowymi, takich jak Hiszpania czy Irlandia. Kilka dni wcześniej, podczas szczytu G7, Barack Obama miał powiedzieć, że silny dolar szkodzi amerykańskiej gospodarce, chociaż później zaprzeczył tym słowom.

Osłabienie eksportu na rynki skandynawskie pokazuje, jak istotne znaczenie ma troska o konkurencyjność cenową towarów.

Wyjaśnienia

W celu uzyskania szczegółowej informacji zapraszamy do kontaktu:

Piotr Lonczak
Analityk Cinkciarz.pl
Telefon: +48 602 457 734
Email: [email protected]

Kalina Stawiarz
PR Specialist
Telefon: +48 726 666 644
Email: [email protected]

Zakup pełnej wersji raportu:

Kamil Sahaj
Marketing Manager
Telefon: +48 726 666 633
Email: [email protected]

Wyjaśnienia dotyczące danych:

Indeksy Cinkciarz.pl są obliczane na podstawie zmian kursów walut najważniejszych partnerów handlowych Polski w stosunku do złotego. Wagi poszczególnych walut ustalane są z wykorzystaniem danych GUS dotyczących handlu zagranicznego. Wagi obliczane są na poziomie koszyków krajów złożonych z 33 najważniejszych partnerów handlowych Polski. Indeksy realne uwzględniają różnicę w inflacji pomiędzy Polską a najważniejszymi partnerami handlowymi.

Do zestawienia 33 najważniejszych partnerów handlowych Polski zostały wybrane kraje, które w ostatnich dziesięciu latach miały udział w eksporcie lub imporcie wyższy niż 0.5 proc. Te kraje budują najszerszy Indeks Cinkciarz.pl. Eksport na rynki krajów z koszyka MAJ_33 przekracza 90 proc. eksportu ogółem.

Dane dotyczące kursów walut dostarcza Bloomberg. Dane dotyczące handlu zagranicznego Polski pochodzą z Głównego Urzędu Statystycznego. W przypadku krajów należących do Unii Europejskiej dane o inflacji pochodzą z Eurostatu. Dane o inflacji z pozostałych krajów pochodzą z krajowych urzędów statystycznych.

Szczegółowych informacji dotyczących metodologii oraz doboru krajów do poszczególnych koszyków walutowych udziela Piotr Lonczak, Analityk Cinkciarz.pl.

Część 1 artykułu

Pobierz pełny raport w formacie PDF (2.85 MB)
Pobierz pełny raport w formacie .doc (1.10 MB)