Indeks Złotego Cinkciarz.pl Raport listopad 2015. Część 2

Październik był miesiącem szerokiego osłabienia złotego. Polska waluta straciła w relacji do wszystkich koszyków krajów, obserwowanych przez Cinkciarz.pl. Złoty spadł najbardziej w stosunku do koszyka gospodarek wschodzących (Indeks EME).

Szczegółowy opis indeksów

Konkurencyjność cenowa polskiego eksportu uległa istotnej poprawie w październiku. Nominalny Indeks Cinkciarz.pl MAJ_33, był wyższy o 2 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Sytuacja uległa pogorszeniu wobec ostatniego miesiąca, kiedy było to 3.3 proc. W relacji miesięcznej spadek wyniósł aż 2.8 proc.

Indeks realny pokazał wyraźną poprawę konkurencyjności cenowej. W październiku indeks uwzględniający różnicę w inflacji, był niższy o 1 proc. w stosunku do poprzedniego roku, wobec plus 0.2 proc. miesiąc wcześniej.

Osłabienie złotego to dobra informacja. Od 2012 r. Polska pozostaje w trendzie wzrostowym, w stosunku do walut najważniejszych partnerów handlowych. Spadek złotego w październiku zmniejsza negatywną tendencję.

Indeks realny MAJ_33 spadł do najniższego poziomu od drugiej połowy 2013 r. Chociaż pozostaje blisko wysokich poziomów z 2014 r., to obecna tendencja będzie wspierać polski eksport w kolejnych kwartałach.

W okresie 12 miesięcy zakończonym w sierpniu 2015 r., eksport na rynki 33 najważniejszych partnerów handlowych wzrósł o 6.6 proc., w stosunku do poprzedniego roku. Udział najważniejszych partnerów handlowych wyniósł 90.9 proc. w eksporcie ogółem.

W październiku nominalny Indeks Cinkciarz.pl MAJ_16, był wyższy o 1.9 proc. wobec poprzedniego roku. W stosunku do poprzedniego miesiąca sytuacja uległa poprawie – ostatnim razem było to plus 3.3 proc.

Indeks realny pokazuje, że mamy do czynienia z okresem poprawy konkurencyjności polskiego eksportu. W październiku indeks uwzględniający różnicę w inflacji, był niższy o 1.4 proc. w stosunku do poprzedniego roku.

Podobnie jak w przypadku realnego indeksu MAJ_33, indeks realny MAJ_16 notuje najniższe poziomy od 2013 r. Tendencja powinna wspierać wzrost eksportu w kolejnych kwartałach.

W okresie 12 miesięcy zakończonym w sierpniu 2015 r., eksport na rynki 16 najważniejszych partnerów handlowych wzrósł o 7.2 proc., w stosunku do poprzedniego roku. Udział najważniejszych partnerów handlowych wchodzących w skład wąskiego indeksu, wyniósł 76 proc. w eksporcie ogółem.

W październiku nominalny Indeks Cinkciarz.pl MAJ_7, był o 2.1 proc. wyższy w stosunku do poprzedniego roku. To oznacza poprawę sytuacji w stosunku do poprzedniego miesiąca, kiedy dynamika wyniosła 4 proc.

Indeks realny także pokazał poprawę konkurencyjności polskiego eksportu. W październiku indeks uwzględniający różnicę w inflacji, był niższy o 1.6 proc. w stosunku do poprzedniego roku.

W przypadku indeksu MAJ_7, od początku 2015 r. mamy do czynienia ze względną stabilizacją konkurencyjności cenowej. Dotyczy to zarówno indeksu nominalnego, jak i realnego.

W okresie 12 miesięcy zakończonym w sierpniu 2015 r., eksport na rynki 7 najważniejszych partnerów handlowych wzrósł o 7.5 proc., w stosunku do poprzedniego roku. Udział kluczowych partnerów handlowych wchodzących w skład indeksu wyniósł 54.5 proc. w eksporcie ogółem.

W październiku nominalny Indeks Cinkciarz.pl CEE, był o 15.6 proc. wyższy w stosunku do poprzedniego roku. To oznacza, że sytuacja uległa wyraźnej poprawie wobec poprzedniego miesiąca, kiedy było to 20.6 proc.

Także w przypadku indeksu realnego mamy do czynienia z wyraźną poprawą konkurencyjności cenowej. Indeks uwzględniający różnicę w inflacji, był wyższy o 5.7 proc. w relacji do poprzedniego roku, wobec 9.8 proc. miesiąc wcześniej. Niemniej sytuacja na rynku środkowoeuropejskim ciągle nie sprzyja eksporterom.

Złoty po zanotowaniu trzech wzrostowych miesięcy z rzędu oraz powrocie blisko rekordowo wysokich poziomów, w tym miesiącu zanotował pokaźny spadek w relacji do walut krajów CEE.

Już od dziewięciu miesięcy eksport na rynki Europy Środkowowschodniej, pokazuje negatywną dynamikę. W okresie dwunastu miesięcy zakończonym w sierpniu, spadek wyniósł 1.4 proc. w relacji do analogicznego okresu poprzedniego roku. To oznacza, że skala spadku zmalała w stosunku do poprzedniego miesiąca. Udział krajów Europy Środkowowschodniej zmniejszył się do 22 proc., wobec 22.3 proc. miesiąc wcześniej.

W październiku nominalny Indeks Cinkciarz.pl CEE_NO_CR, był niższy o 1.5 proc. w stosunku do poprzedniego roku. Ten indeks nie uwzględnia krajów dotkniętych przez kryzys walutowy – czyli Rosji, Ukrainy i Białorusi. W stosunku do poprzedniego miesiąca sytuacja uległa zatem poprawie. W lipcu dynamika wyniosła bowiem minus 1.4 proc.

W 2015 r. indeks CEE_NO_CR zanotował wyraźny spadek. Niemniej spojrzenie na ten indeks z dłuższej perspektywy pokazuje, że złoty jest ciągle bardzo silny w stosunku do walut regionu. Osłabienie konkurencyjności polskiego eksportu w regionie ciągle pozostaje istotnym problemem dla firm działających na tym rynku.

Podobne tendencje są pokazywane przez indeks realny CEE_NO_CR. Po uwzględnieniu różnicy w inflacji indeks pokazuje, że w ostatnich latach złoty pozostaje w trendzie wzrostowym.

W okresie dwunastu miesięcy zakończonym w sierpniu, eksport na rynki Europy Środkowowschodniej, bez uwzględniania Rosji, Ukrainy i Białorusi, wzrósł o 9.2 procent w relacji do poprzedniego roku. Udział krajów z tego koszyka w eksporcie ogółem, wyniósł 16.3 proc. - bez zmian w stosunku do poprzednich miesięcy. Chociaż tempo wzrostu eksportu do krajów Europy Środkowowschodniej jest stosunkowo wysokie, to jednak dynamika pozostaje wciąż bardzo skromna w relacji do poprzednich lat.

W październiku nominalny Indeks Cinkciarz.pl SCAN, był wyższy o 2.7 proc. w stosunku do poprzedniego roku. W stosunku do poprzedniego miesiąca sytuacja uległa poprawie – miesiąc wcześniej dynamika wyniosła 3.7 proc.

Indeks SCAN pokazuje, że złoty jest obecnie bardzo silny w stosunku do walut krajów skandynawskich. Złoty jest obecnie blisko najwyższego poziomu do walut regionu, od 2011 r. Sytuacja na rynku ropy naftowej wciąż oddziałuje negatywnie na waluty z tego regionu. W dodatku skandynawskie banki centralne osłabiają swoje waluty.

Niemal identyczne tendencje są pokazywane przez indeks realny SCAN. Konkurencyjność polskiego eksportu na tych rynkach uległa pogorszeniu, chociaż w ostatnich kwartałach ta tendencja wyhamowała.

W okresie dwunastu miesięcy zakończonym w sierpniu, eksport na rynki krajów skandynawskich spadł o 2.1 proc., po spadku o 3.3 proc. miesiąc wcześniej. Udział krajów z tego koszyka w eksporcie ogółem wyniósł 6.5 proc.

W październiku nominalny Indeks Cinkciarz.pl EME_NO_CR, był niższy o 2.6 proc. w stosunku do poprzedniego roku. W stosunku do poprzedniego miesiąca sytuacja uległa nieznacznemu pogorszeniu – dynamika wyniosła wtedy minus 2.7 proc. Ten indeks obejmuje kraje zaliczane do rynków wschodzących, bez uwzględniania Rosji i Ukrainy.

Indeks EME_NO_CR pokazuje, że złoty jest obecnie bardzo słaby w stosunku do walut krajów zaliczanych do rynków wschodzących. Niemniej ostatnio można zauważyć stabilizację polskiej waluty na niskim poziomie.

Analogiczne tendencje są pokazywane przez indeks realny EME_NO_CR. Skala poprawy konkurencyjności jest jednak wyraźnie większa.

W okresie dwunastu miesięcy zakończonym w sierpniu, eksport na rynki wchodzące wzrósł o 10.5 proc. Udział krajów z tego koszyka w eksporcie ogółem wyniósł 10.1 proc.

Zgodnie z klasyfikacją Międzynarodowego Funduszu Walutowego, do zestawienia rynków wschodzących wchodzi również Rosja i Ukraina. Nie uwzględniamy tych krajów w analizie z powodu ich trudności gospodarczych, przez które kształt indeksu EME został mocno zaburzony. Obliczenia zawierające te kraje są przedstawione w podsumowaniu.

Polska bardziej konkurencyjna niż Chiny

Aprecjacja juana obserwowana w ostatnich pięciu latach osłabiła konkurencyjność cenową Chin. Z kolei konkurencyjność cenowa polskiej gospodarki uległa w tym okresie poprawie. To wspiera model rozwoju Polski, jako gospodarki eksportowej.

Chiny są obecnie w trakcie zmiany modelu gospodarczego. Kraj odchodzi od rozwoju opartego na przemyśle i eksporcie. W tym modelu kluczowe znaczenie miały niskie koszty pracy oraz konkurencyjność cenowa produkcji.

Niskie koszty pracy wynikały z ogromnych zasobów siły roboczej. Z kolei konkurencyjność cenowa była zapewniania w dużym stopniu przez bank centralny, który ograniczał możliwości aprecjacji krajowej waluty. W 2005 r. Ludowy Bank Chin zdecydował o zrezygnowaniu ze sztywnego kursu juana wobec dolara. Od tamtego czasu obserwowano aprecjację chińskiej waluty, lecz jej skala była mniejsza niż wynikało to z fundamentów (nadwyżki handlowej oraz największych na świecie rezerw walutowych).

W ostatnich latach rząd w Pekinie zdecydował, że potencjał dotychczasowego modelu wzrostu został wyczerpany. Po osiągnięciu pozycji kluczowego eksportera na świecie, Chiny przechodzą teraz do modelu wzrostu, który charakteryzuje kraje rozwinięte. Opiera się on na konsumpcji krajowej.

Mniejsza rola eksportu w nowym modelu wzrostu oznacza, że kraj może pozwolić sobie na aprecjację krajowej waluty, jeżeli takie tendencje będą zachodzić na rynku walutowym. Celem, który jest realizowany równolegle, jest dążenie do uzyskania przez juana statusu waluty rezerwowej. Realizacja tego przedsięwzięcia będzie możliwa, jeżeli kurs chińskiej waluty będzie w większym stopniu determinowany przez siły rynkowe. Stąd bardzo duża aktywność Ludowego Banku Chin na tym polu, widoczna zwłaszcza w ostatnim półroczu.

Częścią tego procesu była dewaluacja juana, której celem było dostosowanie kursu chińskiej waluty do tendencji, zachodzących na rynkach w ostatnich kilku kwartałach. Chodzi zwłaszcza o aprecjację dolara, która w niewielkim stopniu była widoczna na parze USD/CNY. Później Ludowy Bank Chin musiał stabilizować kurs juana po wystąpieniu dużej zmienności na rynku walutowym.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy podejmie w listopadzie decyzję co do juana. Włączenie chińskiej waluty do koszyka walut Specjalnych Praw Ciągnienia, byłoby bardzo istotnym krokiem na drodze do budowania pozycji Pekinu w światowych finansach.

Długoterminowe tendencje dotyczące chińskiej waluty, pozwalają oczekiwać dalszej aprecjacji. Ogromna nadwyżka handlowa oraz rekordowe rezerwy walutowe, będą wspierać kurs waluty niezależnie od obserwowanego ostatnio spowolnienia. Nie zmieni tego nawet zejście na niższe poziomy wzrostu (dotychczas cel wynosił 7 proc., lecz został obniżony do 6.5 proc.), czy słabsze wyniki handlu zagranicznego.

Od 2010 r. juan umocnił się do koszyka walut krajów rozwiniętych (strefa euro, Stany Zjednoczone, Australia, Wielka Brytania oraz Japonia) o niemal 30 proc. W tym czasie złoty stracił do koszyka tych waluty niemal 9 proc. Taka sytuacja oznacza, że konkurencyjność cenowa polskiej gospodarki w stosunku do Chin, uległa w ciągu ostatnich pięciu lat bardzo istotnej poprawie.

Celem strategicznym Polski jest budowanie modelu gospodarki eksportowej. Tendencje zachodzące na rynku walutowym wspierają realizację tego celu.

Wyjaśnienia

W celu uzyskania szczegółowej informacji zapraszamy do kontaktu:

Piotr Lonczak
Analityk
Telefon: +48 602 45 77 34
Email: [email protected]

Kalina Stawiarz
PR Specialist
Telefon: +48 726 666 644
Email: [email protected]

Wyjaśnienia dotyczące danych:

Indeksy Cinkciarz.pl są obliczane na podstawie zmian kursów walut najważniejszych partnerów handlowych Polski w stosunku do złotego. Wagi poszczególnych walut ustalane są z wykorzystaniem danych GUS dotyczących handlu zagranicznego. Wagi obliczane są na poziomie koszyków krajów złożonych z 33 najważniejszych partnerów handlowych Polski. Indeksy realne uwzględniają różnicę w inflacji pomiędzy Polską a najważniejszymi partnerami handlowymi.

Do zestawienia 33 najważniejszych partnerów handlowych Polski zostały wybrane kraje, które w ostatnich dziesięciu latach miały udział w eksporcie lub imporcie wyższy niż 0.5 proc. Te kraje budują najszerszy Indeks Cinckiarz.pl. Eksport na rynki krajów z koszyka MAJ_33, przekracza 90 proc. eksportu ogółem.

Dane dotyczące kursów walut dostarcza Bloomberg. Dane dotyczące handlu zagranicznego Polski pochodzą z Głównego Urzędu Statystycznego. W przypadku krajów należących do Unii Europejskiej dane o inflacji pochodzą z Eurostatu. Dane o inflacji z pozostałych krajów pochodzą z krajowych urzędów statystycznych.

Szczegółowych informacji dotyczących metodologii oraz doboru krajów do poszczególnych koszyków walutowych udziela Piotr Lonczak, Analityk Cinkciarz.pl.